Viriditas: vitale groenheid en volheid

Een geruststellend inzicht: dat de bezielende levenskrachten die alle leven, alle geziene en niet-geziene natuur met elkaar verbinden, alom aanwezig zijn en…niet gezocht hoeven te worden, eerder luisterend toegelaten. Hildegard von Bingen, iemand met open bewustzijn dat geen scheiding ervaarde tussen het hemelse en aardse, noemde dit ‘Viriditas’, een begrip dat letterlijk verwijst zowel naar groenheid en de vitaliteit van weelderige groei, als naar het ongeziene, Goddelijke aspect van de natuur en al het zijnde.

(Foto boven: ‘Still’ uit het documentaire portret ‘De kunst van het luisteren’ van Maja Hanssen uit 2021)

8 December 2020: Het afgelopen jaar werd ik geconfronteerd met twee typen kanker, met angst en onzekerheid, en moest meerdere operaties en behandelingen ondergaan. Tussen de bedrijven door werkte ik aan bovenstaande tekening. Uit de symbiotische uitwisseling van voedingsstoffen tussen mycorrhiza-fungi en plantenwortels (de grillige vormen in het onderste deel) groeit nieuw leven (de golven van groei en licht in het bovenste deel).

Na een lange periode van herstel ervaar ik aan den lijve hoe deze levenskracht en scheppingskracht op een nacht weer in me stroomt, en zich vertaalt in de onontkoombare drang om dit te schilderen. Het schilderij dat hieruit ontstaat kenmerkt zich door het ontbreken van afgebakende vormen, en kleurvlekjes als trillende vlindervleugels. Alles ontkiemt en resoneert met elkaar in een ronde ruimte.

Circulaire groei

2 Januari 2021: Ik ben het enige dat beweegt temidden van totaal onbeweeglijke eiken, berken en lijsterbessen. Het valt me meer dan ooit op hoe mooi de vele lijsterbessen glanzen in de grijze schemering. Niet eerder kwam ik deze plek zo nabij. Ik sta een tijdlang bij de oudste eik en vraag hem en via hem alle bomen van het bos wat ik voor het bos kan doen en of ze me dat in een droom kunnen laten weten. Dezelfde nacht krijg ik een droombeeld waarvan ik me twee dingen herinner: de intense en stralende helderheid, en een min of meer cirkelvormige, ronde tak.

Ik verkeerde in de veronderstelling dat ik inmiddels wel genoeg bomen en takken had geschilderd. Tussen de enorme hoeveelheid van mijn verzameling foto’s van bomen met opvallende groeivormen vind ik maar één die een bijna geheel cirkelvormige ronding maakt. In de achtergrond schilder ik een stralende cirkel/ovaal, die de eenheid uitdrukt van waaruit alle groeivormen ontstaan…Viriditas.

Een beknopte versie van dit dagboekfragment werd gepubliceerd in Vruchtbare Aarde, Editie 3, Herfst 2021.