Kristalbos — Leiffenderven 1

De dagboek-items met als titel ‘Kristalbos’ vormen een geheel en zijn onderdeel van een nieuw project. Sinds eind 2017 heb ik mijn onderzoek naar natuur en levensenergie uitgebreid van het Schinveldse Bos, dat me vele jaren inspireerde, naar zes andere bossen in een straal van ± 10 km rond mijn woonplek in Schinveld. Het Kristalbos-project omvat teksten, foto’s, plattegronden en schilderijen. In Kristalbos — Inleiding kan men algemene informatie vinden over dit project.

Het Leiffenderven, het derde natuurgebied in mijn Kristalbos-dagboek, is een drassig broek dat deel uitmaakt van het Rode Beekdal in het grensgebied tussen Schinveld en het Duitse Gangelt. Het grenst aan de noordzijde van het Schinveldse Bos. In de twintigste eeuw werd het drooggelegd en werd de Rode Beek gekanaliseerd. In 2005 kreeg de beek zijn natuurlijke bedding terug (verdiept en verbreed), en kon de natuur weer zijn gang gaan in de voormalige weilanden. Sindsdien meandert de Rode Beek weer door drassige rietvelden, wilgen- en elzenbosjes, en heeft de groene grensstrook, die van oost naar west door het Leiffenderven loopt, een meer natuurlijke omgeving gekregen.

Ik passeer de groene grensstrook regelmatig als ik op zondagmorgen met Lidy over het pad door het Leiffenderven richting Duitsland wandel om in het bezoekerscentrum vlak over de grens koffie te drinken. De berk op de Lunarplek en de eik op de Solarplek aan weerszijden van dit pad vielen me al jaren geleden op.

Een plek met nieuwe ogen zien

19 maart 2018: Eén keer per jaar struin ik door de dichtbegroeide grensstrook, waarin ik me op sommige stukken in een oerbos waan, hoewel de strook maar 25 a 30 m breed is. Ik stap dan van de bewoonde wereld in een andere wereld. Het is wonderlijk hoe je een plek die je al vele jaren kent plotseling weer met nieuwe ogen kunt bezien.

Het eerste stuk vanaf het pad gaat door een wirwar van wilgentakken. Als ik verderop bij een bosje met espen kom zie ik een bruin vlekje en blijf staan: midden in het bosje ligt een everzwijn tegen de dikste trilpopulier. Als ik dichterbij kom springt de zeug op en verdwijnt in het aangrenzende rietveld. Als ik voorzichtig nog een stap zet volgen een stuk of vijftien pasgeboren zwijntjes (ik heb geluk gehad, want een moederzwijn met jongen rent meestal niet van je vandaan!) Bij de esp waar het moederzwijn lag wijst de wichelroede een Witte-plek aan.

Omhelzing

De ontmoeting met het zwijn herinnert me aan een droom die ik lang geleden had: een wild zwijn kwam met flinke vaart van een steile, beboste helling op me af gelopen. Op het moment dat ik me schrap zette voor de fatale klap voelde ik ineens hoe de dreigende confrontatie veranderde in een innige omhelzing… archetypische krachten van de aarde?

Lichteiland

Daarna wordt de begroeiing iets meer open. Eerst valt me een over de aarde kruipende wilg op, waarvan de hoofdstam in de richting van een open plek groeit, die de wichelroede als ‘Zwarte-plek’ aanwijst. En daarna sta ik ineens tegenover een wilg met grote borstels van takken halverwege zijn stam en verwonder me. Hij staat op een eilandje aan de achterkant omringd door een kring van boswilgen en geflankeerd door vier espen en twee elzen. Hier is een Michaëlplek, waarvan ik al vermoedde dat hij hier ergens was, maar de exacte locatie vind ik nu pas. Ik blijf op respectvolle afstand. Sommige plekken willen gezien worden, maar deze plek werkt in het verborgene.

Ik ga tegen een els zitten die midden op een open plek staat, met voor me de borstelige wilg. De espen steken hun blinkende takken hoog boven me de blauwe hemel in. Ik voel hoe krachtig de nog jonge els in de aarde staat. Ik sluit mijn ogen en zie zachtgroen en dieproze. Als ik met de wichelroede loop zie ik hoe twee geometrische vormen ontstaan — een cirkel in een vierkant, de sacrale geometrie van een nieuwe Michaëlplek.

Een kleine kosmos

De wandeling die begon met de onverwachte ontmoeting met de zwijnenfamilie eindigt in stille verwondering als ik in de nog gedeeltelijk bevroren sloot aan de oostkant van het Leiffenderven verfijnde vloeivormen in het ijs vind. In 2016 maakte ik twee schilderijen van zo’n kleine bevroren kosmos. Nu pas herken ik in deze beelden de ronde vloeilijnen en de rechte lichtstralen van het vrouwelijke en mannelijke principe — het Kristalbos-thema van de verbinding van tegendelen — hier nog gescheiden van elkaar.

Sacrale geometrie

23 maart 2018: Vandaag wil ik het derde hoekpunt van de Leiffenderven-driehoek lokaliseren. De Witte-plek in de grensstrook leerde ik kennen op 19 maart 2018. De Rode-plek kende ik eigenlijk al vanaf 2006, maar nog niet in relatie tot de Leiffenderven-driehoek, en ook niet als Plek van verbinding. Toen ik er enkele dagen geleden met Lidy langs liep ‘zag’ zij het oranje van een Plek van verbinding. Op een plattegrond die ik maakte in januari 2006 zie ik dat Lidy toen ook al veel oranje bij deze plek zag. Blijkbaar was de Plek van verbinding toen al hier werkzaam.

Ik maakte er in 1997 een schilderij van waarop zowel de omtrek van het bergje te zien is (let op de U-vorm) als de levens-energetische banen die elkaar op deze plek kruisen. Het is een (door mensenhanden gevormde) verheffing die zich tussen de voormalige visvijvers en de Ruscherbeek bevindt. Hier stroomt de Ruscherbeek in het Leiffenderven. Sinds enkele jaren geleden groeien een stuk of twintig nog piepkleine hulststruikjes op de Plek van verbinding.

Het derde hoekpunt vind ik in de noordwest-hoek van het Schinveldse Bos waar een hangaar staat en de Leiffenderhof. Dit was vroeger de Bergerhof, rond 1350 een Grootleen van Graafschap Valkenburg. Ik passeer deze plek bij het zweefvliegveld nu al zovele jaren en nu pas realiseer ik me dat het een Zwarte-plek is. Ik begrijp nu waarom de grond onder de eiken hier kaal is en bramen ontbreken.

In oktober 2018, als ik opnieuw langs de Zwarte-plek loop, valt mijn oog op een platte driehoekige steen met drie horizontale lijntjes; het afgeslagen deel van een dikkere steen, misschien ooit gebruikt als rituele steen, die ooit werd achtergelaten bij de Zwarte-plek, misschien als geschenk voor de zwarte godin Holda of Hel? In december 2018 vind ik naast hetzelfde pad bij de Zwarte-plek ook nog een donkergrijs polijst-steentje (Late-Middeleeuwen?).

Zware ballast

18 December 2018: Terwijl ik de dagboek-fragmenten van het Leiffenderven uitwerk om ze begin 2019 op mijn website te kunnen zetten, blik ik terug op de voorbije periode. Ik heb het afgelopen jaar mijn band met verschillende plekken verdiept en ik ervaar de rijkdom van deze verbondenheid. Maar ik voel me ook opgelucht dat ik het onderzoekende deel van het Kristalbos nu achter me kan laten. Ik zie dat alles wat ik in de buitenwereld vind verwijst naar de verbinding met mijn eigen wezen, naar overgave aan de bron in mezelf! En dat het moment is aangebroken om de zware ballast van al mijn zoeken los te laten…